Toenemend overtoerisme: hoe keren we het tij?
De artikelen over overlast door toerisme zijn bijna niet van je scherm af te slaan dit jaar. Protesten op Mallorca, Ibiza en de Canarische eilanden, maar ook in Nederland publiceerde de Stentor gisteren een artikel over de drukte in Giethoorn (30.000 bezoekers op piekdagen!!). Dit jaar lijkt er iets geknapt. Vooral de situatie in Spanje is opvallend.
De middenklasse verdrongen
Waar een aantal jaren geleden meer geschreven leek te worden over de drukte op straat en de daarmee veroorzaakte overlast, heeft dit jaar écht een verschuiving plaats gevonden naar het negatieve effect op het brede welzijn van de lokale bevolking. Met name de (on)beschikbaarheid van woningen en de schrijnende gevolgen daarvan. In Barcelona wordt de middenklasse verdreven naar buitenwijken, omdat woningeigenaren huren met 1000 euro verhogen in populaire (toeristische) wijken. Op Ibiza woont bedienend personeel van restaurants en clubs in tentenkampen, omdat hun loon (plus fooi) van 1500 euro bruto niet toereikend is voor een ‘’normale’’ woonruimte.
Oorzaken: de perfecte storm
Als gevolg roert de lokale bevolking van bekende toeristenplaatsen zich dit jaar meer dan ooit. En het centrale thema ‘’zo kan het niet langer, dit is voor inwoners niet langer houdbaar’’ klinkt steeds luider. De vraag is ‘’hoe verder’’? Sinds Corona heeft niet alleen het toerisme een enorme comeback gemaakt in Spanje, ook de opkomst van remote werken heeft tot een nieuwe aanwas mensen geleid: de digital nomad. Daarnaast heeft de enorme groei van het aantal 1-persoonshuishoudens van de laatste 30 jaar de druk op de woningmarkt alleen maar verder verhoogd.
Wat zou er kunnen werken?
Een eenvoudige oplossing is er niet. Toch zouden beleidsmakers op lokaal én nationaal niveau een aantal maatregelen kunnen treffen, die wel degelijk effectief kunnen zijn:
- Betere bescherming van bestaande huurders door exorbitante huurverhogingen onmogelijk te maken.
- Fors verhogen van toeristenbelasting in piekseizoen
- Eventueel een quota instellen m.b.t. het aantal toegestane verhuurde bedden in piekseizoen.
Voor de eerste maatregel is wetgeving noodzakelijk en dat is dus niet morgen geregeld. Maar makkelijk te realiseren, want in Nederland ben je als huurder wel goed beschermd. Waarom zou dat in Spanje niet kunnen?
Leven voor toerisme of toerisme om te leven
De twee laatstgenoemde suggesties zijn zeker niet nieuw of revolutionair, maar worden te vaak weggewuifd als ‘’onhaalbaar, onwenselijk, schadelijk voor het toerisme etc etc’’. Maar dit zijn volstrekte drogredeneringen. Op het moment dat een bedrijfstak zoveel onwenselijke effecten heeft op het leven en de leefbaarheid zelf, kan er maar 1 conclusie zijn. En dat is dat het middel erger is geworden dan de kwaal. En dus misschien een beetje minder van het middel nog niet zo’n gek idee is.
Een overvol kanaal in Giethoorn. Foto van de Stentor
